ทำความเข้าใจหลักคิด

หลักจิตวิญญาณ

การศึกษาเรื่องจิตวิญญาณ (Spirituality) กล่าวถึงความเป็นมนุษย์ ซึ่งสอดคล้องกับจุดมุ่งหมายของหลายๆ ศาสนาที่มุ่งหวังให้มนุษย์พ้นทุกข์ และเป็นมนุษย์ที่ประพฤติดี การศึกษาเรื่องจิตวิญญาณมีการปฏิบัติตามวิถีโยคะ ซึ่งพิจารณามนุษย์จากองค์ประกอบ 4 อย่างคือ รูป อารมณ์ จิตใจ และพลังงาน

ในการศึกษาเรื่องใดๆ ก็ตาม เรามักมีการกำหนดวัตถุประสงค์ และมีคำสำคัญที่เรากล่าวถึงเสมอๆ ในการศึกษาเรื่องจิตวิญญาณหรือ Spirituality เองก็มีคำสำคัญที่ถูกกล่าวถึง ดังนี้

การรู้จักตัวตน หรือ Self-Realization

คือการรู้จักตัวตนอย่างถ่องแท้ การรุ้จักตัวตนนี้เป็นการรู้จักถึงระดับภายในจิตใจเรา Spirituality เน้นให้มนุษย์แต่ละคนเข้าใจตนเอง ทราบถึงศักยภาพที่แท้จริงในตนเอง เพื่อจะได้ลุกขึ้นมาทำประโยชน์กลับคืนสู่โลกและเพื่อนมนุษย์

การมีสติ (Consciousness)

เมื่อรู้จักตัวตนแล้ว มนุษย์ก็ควรดำรงชีวิตด้วยสติ ในการกระทำหรือกรรมใดๆ ก็สามารถคิดอย่างมีสติก่อนทำ เพื่อจะได้ไม่เกิดปัญหากับเพื่อนมนุษย์อื่น หัวใจสำคัญของการมีสติเมื่อต้องอยู่ร่วมกับผู้อื่นคือการมองเห็นอีโก้ (Ego) หรืออัตลักษณ์ (Identity) ของตนเองและของผู้อื่น เพื่อลดการกระทบกระทั่งระหว่างกัน

รูป (Body)

หมายถึงร่างกาย มนุษย์เรามีร่างกายที่มีหลากหลายรูป รูปในที่นี้คือร่างกายในโลกมนุษย์ ซึ่งเกิดการสะสมความจำทุกสิ่งทุกอย่างในตัวตน เช่น การกระทำ จิตใจ ประสบการณ์ ความรู้ รูปใน Spirituality แตกต่างกันไปตามสังคมโลกมนุษย์ เช่น การศึกษา เพศ ฐานะ ใน Spirituality มองว่าสิ่งนี้เป็นภาพลวงตาของความเป็นมนุษย์

ความเป็นมนุษย์ (Human-being)

คือ มนุษย์ที่มีจิตวิญญาณหรือมีสปิริต การมีจิตวิญญาณ คือ การมีสติ มี "ความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น" มี "ความเมตตากรุณาต่อผู้อื่น" และมีเจตนาและความมุ่งหมายในการประพฤติดี เช่น การสร้างสิ่งต่างๆ ให้กับโลก และให้กับเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

การเป็นหนึ่งเดียว (Oneness)

หมายถึงการหลอมรวมเป็นหนึ่งของมนุษย์ ซึ่งมีจิตวิญญาณและเป็นหนึ่งเดียวกับสติจักรวาล ในการศึกษาทางด้านจิตวิญญาณให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนมนุษย์

สติจักรวาล (Cosmo consciousness)

คือ แหล่งรวมของจิตวิญญาณ ในการศึกษา Spirituality กล่าวว่ามนุษย์มีจิตวิญญาณที่แสดงถึงความดีงาม มนุษย์แต่ละคนจะต้องเรียนรู้เพื่อค้นหาจิตวิญญาณของตนเองให้พบ และเมื่อค้นพบนั่นก็หมายถึงการพ้นทุกข์และหลอมรวมเป็นหนึ่งกับสติจักรวาล

ดวงวิญญาณ (Soul)

คือ แก่นแท้หรือตัวตนของมนุษย์ เป็นของจริงหรือเรียกว่า True self ที่ปราศจากภาพลวง ภาพลวงคือทุกๆ อย่างที่ถูกสะสมในโลกมนุษย์เช่น การศึกษา อาขีพ ฐานะ สถานภาพทางสังคม ดวงวิญญาณคือพลังงานอย่างหนึ่งที่ไม่มีการสูลสลายไปจากจักรวาล

พระเจ้า (God)

ไม่ใช่บุคคล หรือวัตถุใดๆ เป็นเพียงสิ่งที่มนุษย์ต้องระลึกถึงเสมอ เสมือนสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจให้มีสติ หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่เหนือมนุษย์ ซึ่งคอยเฝ้าดูการกระทำของมนุษย์และคอยช่วยเหลือ

กรรม (Karma)

คือ การกระทำ ซึ่ง มีสองประเภท คือ กรรมที่มีสติ และไม่มีสติ